Drewniany kościół pw. św. Michała Archanioła w Żernicy

Kościół pw. św. Michała Archanioła w Żernicy należy do najlepiej zachowanych drewnianych świątyń na Górnym Śląsku. Według najnowszych badań został zbudowany w 1661 roku, a jego wieża najpewniej już w 1518. Wielką wartość posiada odsłonięta w ostatnich latach barokowa polichromia, namalowana tuż po wybudowaniu kościoła i uzupełniona w pierwszej połowie XVIII wieku. Budowlę wzniesiono w konstrukcji wieńcowej; słupową wieżę nakryto ostrosłupowym hełmem.

Żernica i pierwszy kościół

Żernica leży na południowy zachód od Gliwic, w gminie Pilchowice. Pierwsze wiadomości o istnieniu osady pochodzą z XIII stulecia; z tego samego okresu pochodzą wzmianki o żernickim kościele. Pod koniec tego wieku wioska weszła w skład dóbr klasztornych opactwa cysterskiego w nieodległych Rudach, również kościół znalazł się pod patronatem zakonników. Sytuacja ta trwała aż do początku XIX wieku, kiedy klasztor został skasowany przez władze pruskie. Pierwszy drewniany kościół musiał istnieć w Żernicy już w XIII wieku. Wiemy, że uległ zniszczeniu podczas wojen husyckich w wieku XV.

Budowa kościoła pw. św. Michała Archanioła

Kościół pw. św. Michała Archanioła, który obecnie możemy podziwiać, postawiono w XVII. Stoi na niewielkim wzniesieniu, w otoczeniu starych drzew. Do niedawna dokładna data budowy świątyni nie była znana – podawano zarówno rok 1648, jak i 1661. Po ostatnich badaniach dendrologicznych ustalono, że konstrukcja powstała na pewno w 1661. Inicjatorem wzniesienia budowli był opat cystersów z Rud – Andreas Emanuel Pospel.

Charakterystyka kościoła

Kościół jest orientowany. Nawa i wąskie, zamknięte trójbocznie prezbiterium, zostały zbudowane w technologii zrębowej; wieża – w słupowej. Do prezbiterium dostawiono zakrystię, do nawy – niewielką kruchtę. Dach jest dwukalenicowy, dwuspadowy, przykryty gontami. Nad nawą wznosi się sygnaturka z latarnią i ostrosłupowym hełmem. Wieża jest oszalowana deskami, ma izbicę i ostrosłupowy hełm. Co ciekawe, badania dendrologiczne dowodzą, że jest starsza od zasadniczego budynku - powstała już na początku XVI wieku! Nawę i prezbiterium obiegają soboty.

Wyposażenie

Wielkie wrażenie wywiera utrzymane w stylu barokowym wnętrze świątyni. Na ścianach i stropach nawy oraz prezbiterium, a nawet na balustradzie chóru odsłonięto piękną polichromię z drugiej połowy XVII i pierwszej XVIII wieku. Wyposażenie w większości jest barokowe i późnobarokowe. Warto zwrócić uwagę na ołtarz główny z obrazem św. Michała Archanioła (z 1661 roku), nieco późniejsze ołtarze boczne, drewniany krucyfiks, figury świętych oraz oryginalne portale i drzwi. Kościół pw. św. Michała Archanioła w Żernicy znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego.